Được tham gia và chứng kiến thời khắc lịch sử giải phóng miền Nam thống nhất đất nước ngày 30-4 là một niềm vinh dự lớn lao đối với cuộc đời binh nghiệp của bất kỳ người lính nào. Trong bài viết này chúng tôi muốn kể về câu chuyện của vị Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66 (Trung đoàn chủ lực cơ động của Sư đoàn 304) Đại tá Nguyễn Sơn Văn về thời khắc ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Những miền ký ức khó quên

Cứ mỗi dịp tháng 4, dư âm của ngày giải phóng đất nước, những năm tháng tuổi trẻ oanh liệt, kỷ niệm thời binh nghiệp lại ùa về trong ký ức của nguyên Đại tá Nguyễn Sơn Văn, ở xóm 2, xã Diễn Hạnh, Diễn Châu, Nghệ An.

Dư âm của ngày giải phóng đất nước, những năm tháng tuổi trẻ oanh liệt, kỷ niệm thời binh nghiệp lại ùa về trong ký ức của Đại tá Nguyễn Sơn Văn.

Năm 1963, tròn 18 tuổi, việc học hành còn dang dở nhưng thanh niên Nguyễn Sơn Văn vẫn xung phong lên đường nhập ngũ. Từ năm 1963 -1964, người lính trẻ có mặt làm nhiệm vụ quốc tế trên chiến trường Lào. Năm 1965, sau khi cùng sát cánh chiến đấu với quân và dân nước bạn Lào hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, ông được trở về nước dự khóa đào tạo tại trường Sỹ quan lục quân.

Năm 1966, ông trở lại chiến trường miền Nam trong đội hình Sư đoàn 304, Quân đoàn 2 với cấp bậc Thiếu úy rồi được bổ sung về Trung đoàn 66, Sư đoàn 304 làm trợ lý tác chiến Trung đoàn. Trên cương vị là cán bộ chỉ huy đảm đương ở các cấp Đại đội, Tiểu đoàn, Trung đoàn, Quân đoàn…, ông tham gia nhiều trận đánh lớn ở mặt trận tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế…

Đại tá Nguyễn Sơn Văn hồi tưởng lại không khí tiến công thần tốc trong Chiến dịch Hồ Chí Minh.

Đại tá Nguyễn Sơn Văn kể: “Ngày 26/3/1975, đang chốt giữ ở Thượng Đức, chúng tôi nhận được lệnh hành quân ra đường 14, tìm đường tiến về Đà Nẵng đánh chiếm sân bay Nước Mặn. Toàn bộ trung đoàn bừng bừng khí thế, hành quân và chiến đấu không kể ngày đêm khiến kẻ thù bỏ chạy tán loạn. Hoàn thành nhiệm vụ giải phóng Đà Nẵng, đơn vị chốt giữ tại địa điểm huấn luyện của Sư 3 Ngụy quân. Sau đó, tiến vào Nam đập tan các cứ điểm phòng thủ khác của địch ở Phan Rang, Hàm Tân (Bình Thuận) vào rạng sáng 22/4/1975".

Trung Đoàn 66, Sư đoàn 304 nằm trong đội hình Binh đoàn thọc sâu của Quân đoàn 2, với nhiệm vụ là đánh chiếm Dinh Độc Lập, Đài phát thanh, Bộ Tư lệnh Hải quân, cảng Ba Son. Trung đoàn 66 là lực lượng đi đầu cùng với xe tăng có nhiệm vụ đánh chiếm Dinh Độc Lập. Khi đó ông Nguyễn Sơn Văn - là người chỉ huy Trung đoàn 66.

Ngày 22/4, sau khi tiến công giải phóng thị xã Hàm Tân (Bình Thuận), đơn vị tiến về tập kết tại đồn điền ông Quế (Bà Rịa - Vũng Tàu) nhanh chóng bí mật, bất ngờ bao vây, nhổ gọn trường Sỹ quan Ngụy ở Long Thành (Đồng Nai). Ngày 26/4/1975, Trung đoàn 66 tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh theo hướng tiến công từ cửa ngõ Đông Bắc Sài Gòn.

Với nhiều năm cống hiến, ông được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng xứng đáng.

23h ngày 29/4/1975, đội hình tấn công vượt qua cầu sông Buông, cầu Sa Lộ (Biên Hòa). Gần 6h ngày 30/4/1975, binh đoàn thọc sâu tiến đến cầu Sài Gòn, vấp phải sự kháng cự quyết liệt của địch tại đây. Trước khí thế tiến công như vũ bão của quân giải phóng, không thể giật sập cầu, tiểu đoàn phòng ngự của địch ở đây "không đánh mà tan".

Linh thiêng thời khắc cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập

Hơn 10h ngày 30/4/1975, Trung đoàn 66 đã có mặt ở cổng Dinh Độc Lập, phối hợp cùng các đơn vị khác bao vây, giải phóng thành lũy cuối cùng của địch, Đại tá Nguyễn Sơn Văn nhớ lại: "Thời điểm này, chiếc cổng phụ của Dinh Độc Lập đã mở, tôi cùng Đại úy Phạm Xuân Thệ - Trung đoàn phó Trung đoàn 66, ngồi trên chiếc xe Zep tiến vào.

Trung đoàn 66 là đơn vị bộ binh đầu tiên có mặt ở Dinh Độc Lập vào sáng ngày 30/4, chứng kiến khoảnh khắc sụp đổ của chính quyền Sài Gòn khi lá cờ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam được kéo lên…".

Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66 Nguyễn Sơn Văn (thứ 3, phải sang) bàn kế hoạch tiến công vào Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh. Ảnh tư liệu.

11h30 ngày 30/4/1975, nghe tiếng Tổng thống Dương Văn Minh đọc lời tuyên bố đầu hàng vô điều kiện trên sóng phát thanh, những người lính miền Bắc vượt ngàn trùng xa xôi vào đây nối liền một dải non sông, nước mắt hòa lẫn nụ cười.

"Trên đường phố, tàn quân địch cởi bỏ quân phục, vứt hết vũ khí thất thểu chạy trốn. Người dân ùa ra đường, cờ hoa rực rỡ. Trước thời khắc lịch sử ấy, không riêng gì bản thân tôi mà toàn thể mọi cán bộ, chiến sĩ đều vui sướng đến phát khóc. Vui sướng vì nhiệm vụ đã hoàn thành, khóc vì đau lòng thương tiếc đồng đội đã nằm lại khắp các chiến trường", Đại tá Nguyễn Sơn Văn xúc động nói.

Đây là kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc đời binh nghiệp của Đại tá Nguyễn Sơn Văn, bởi không phải người lính nào, đơn vị nào cũng được tiến vào giải phóng nội thành Sài Gòn, để đến với chiến thắng cuối cùng của cuộc chiến, được chứng kiến phút giây huy hoàng của lịch sử, chứng kiến niềm vui trong ngày thống nhất non sông…

Niềm vui của bộ đội giải phóng và Nhân dân Sài Gòn trong giờ phút chiến thắng (30/4/1975). Ảnh tư liệu.

Sau ngày giải phóng, Đại tá Nguyễn Sơn Văn tiếp tục chỉ huy đơn vị lên Tây Nguyên dẹp loạn Phun-rô rồi ra Bắc học lớp đào tạo sỹ quan cao cấp, sau đó làm Hiệu trưởng trường Quân chính, Quân đoàn 2 (trường đào tạo cán bộ, sỹ quan lúc đó) rồi chuyển qua nhiều đơn vị khác nhau cho đến khi về nghỉ hưu.

Hơn 43 năm gắn bó với quân đội, trong đó có 30 năm gắn liền với chiến trường Miền Nam đảm nhiệm nhiều trọng trách khác nhau, nhưng dù ở cương vị nào, Đại tá Nguyễn Sơn Văn đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.